Ροή Αναρτήσεων

Παναγιώτης Ηλ. Χολής:ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ ΑΙΤΩΛ/ΝΙΑΣ ΠΩΣ ΠΗΡΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ;



ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΑ ΟΘΩΜΑΝΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΙΧΑ

ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ ΑΙΤΩΛ/ΝΙΑΣ

ΠΩΣ ΠΗΡΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ;

Ψάχνοντας για την ιστορία του χωριού μας βρήκαμε, με επιστήμονες που έχουν πρόσβαση στα Τουρκικά αρχεία, το ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΙΧΟ ΤΚ ΚΚΑ 119, έτος 1711 (το οποίο είναι αντιγραφή του κατάστιχου ΤΚ. ΚΚΑ 77 του έτους 1562-1563)

Εκεί ανακαλύπτουμε ότι στο χωριό Βασιλόπουλο τόσο το 1563 όσο και ποιο πριν κατά το έτος 1511 υπήρχαν πατρογονικές εστίες υπό τη διοίκηση των Οθωμανώνκατακτητών

Παρουσιάζουμε σε μετάφραση από το πρωτότυπο, που κατέχουμε, την καταγραφή των  οικογενειών που φορολογούνταν εκείνη την περίοδο. Υπήρχαν και οικογένειες που δεν πλήρωναν φόρο ,είτε γιατί ξέφευγαν, είτε γιατί απαλλάσσονταν του φόρου για κάποιους λόγους που η Αρχή θέσπιζε. Οπότε η συγκεκριμένηκαταγραφή δεν είναι μια απογραφή του πληθυσμού του χωριούΠροσεχώς σε άλλο κατάστιχο θα έχουμε την πλήρη απογραφή του χωριού εκείνων των ετών.

ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΝΑΝ ΦΟΡΟ. 

KARYE VASILOPLO TABİ’-İ VARNAKA (Χωριό Βασιλόπουλο, ανήκει στο Βάρνακα)

1-YANİ KOSİNA (Γιάννης Κοσινάς) [1]

2-ALEKSİ VELED-İ O (Αλέξηςγιός του)

3-MİHAL KURO VERO (Μιχάλης Κούρος <του> Βέρρου) [2]

4-YANİ İSTAYKO (Γιάννης Στάϊκος)

5-DRAGUL BİRÂDER-İ O (Δρακούληςαδελφός του)

6-ALEKSANDRO VASİLOPLO (ΑλέξανδροςΒασιλόπουλος)

7-DRAGO VELED-İ O (Δράκοςγιός του)

8-ALEKSİ VASİLOPLO (Αλέξης Βασιλόπουλος)

9-NİKOLA VELED-İ O (Νικόλαςγιός του)

10-PETRO VASİLOPLO (Πέτρος Βασιλόπουλος)

11-YORGİ VELED-İ O (Γιώργηςγιός του)

12-ANDON BİRÂDER-İ O (Αντώνηςαδελφός του)

13-PAPAYANİ VASİLOPLO (Παπά-Γιάννης Βασιλόπουλος)

14-SODOR VASİLOPLO (Θόδωρος Βασιλόπουλος)

15-SOMA MALA (Θωμάς Μάλλας)

16-ALEKSANDRO BİRÂDER-İ O (Αλέξανδροςαδελφός του)

17-İSTEFANO VASİLOPLO (ΣτέφανοςΒασιλόπουλος)

18-NİKOLA VELED-İ O (Νικόλαςγιός του)

19-MARKO BİRÂDER-İ O (Μάρκος, αδελφός του)

20-ALEKSİ VASİLOPLO (Αλέξης Βασιλόπουλος)

21-İSTEMAD VELED-İ O (Σταμάτηςγιός του)

22-İSTASİ VERĞAY (Στάθης Βούργαης) [3]

23-PETRO VERĞARİ (Πέτρος Βούργαρης)

24-YORGİ VELED-İ O (Γιώργηςγιός του)

25-İSTEMAD BİRÂDER-İ O (Σταμάτηςαδελφός του)

26-İSTEMAD VERĞAY (Σταμάτης Βούργαης)

27-YANİ VELED-İ O (Γιάννηςγιός του)

28-PETROPULO VERĞAY (Πετρόπουλος Βούργαης)

29-NİKOLA VELED-İ O (Νικόλαςγιός του)

30-LUKA VERĞAY (Λουκάς Βούργαης)

31-ALEKSİ VERĞAY (Αλέξης Βούργαης)

32-İSTEFANO BİRÂDER-İ O (Στέφανοςαδελφός του)

33-DİMİTRİ VERĞAY (Δημήτρης Βούργαης)

34-DİMİTRİ MERAKİ (Δημήτρης Μεράκης) [4]

35-MİHAL BİRÂDER-İ O (Μιχάληςαδελφός του)

36-YORGİ VERĞAY (Γιώργης Βούργαης)

37-NİKOLA VELED-İ O (Νικόλαςγιός του)

38-NİKOLA VASİL (Νικόλας Βασιλείου)

39-PETRO BİRÂDER-İ O (Πέτροςαδελφός του)

40-ALEKSİ KURTESİ (Αλέξης Κουρτέσης)

41-ANDRİYA VELED-İ O (Ανδρέαςγιός του)

42-KOSTENDİN KURTESİ (Κωνσταντίνος Κουρτέσης)

43-SİMOPULO MERAKİ (Σιμόπουλος Μεράκης)

44-KOSTENDİN VELED-İ O (Κωνσταντίνος, γιός του)

45-NİKOLA YEROS DREMAR (Νικόλας ΓέροςΔριμάρης)

46-ANDRİYA RAΜΝO (Ανδρέας Ράμνος)

47-YANİ VELED-İ O (Γιάννηςγιός του)

48-MİHAL VERĞAY (Μιχάλης Βούργαης)

49-MANOLİ VELED-İ O (Μανώληςγιός του)

50-SİMO BİRÂDER-İ O (Σίμοςαδελφός του)

51-BÎVE VASİLENA (Χήρα Βασίλαινα)

52-BÎVE İKSERVASİLENA (Χήρα Ξηροβασίλαινα)

53-BÎVE FİLYOTA (Χήρα Φιλιώτα)

54-BÎVE MERAKENA (Χήρα Μεράκαινα)

55-BÎVE MAKÂLARENA (Χήρα Μακελλάραινα)

56-BÎVE DRAKOPULENA (Χήρα Δρακοπούλαινα)

57-BÎVE İSTRATİLENA (Χήρα Στρατούλαινα)

Οι ανωτέρω 57 Εστίες οικογενειών πλήρωναν ως φόρο συνολικά: HÂSIL: 4.570 (Φοροπρόσοδος: 4.570akse)

Συνολικά στο χωριό υπήρχαν: 50 φορολογούμενοι επικεφαλής Εστιών, (MÜZEVVECÂN: NEFEREN 40 (ΈγγαμοιΙδιώτες 40) Ως έγγαμοι χαρακτηρίζονται οι επικεφαλής εστιών [5] και 10MÜCERRED: NEFEREN 10 (ΆγαμοιΙδιώτες 10) Ως άγαμοι χαρακτηρίζονται οι έφηβοι ηλικίας 12-15….[6] )

Η Φορολογία τους ανά κατηγορία :

Οι ανωτέρω αρχηγοί οικογενειών πλήρωναν ετησίως συνολικά: İSPENCE-İ MEZBÛRUN: 1.250 akce(Σπέντζα, φόρος, των προαναφερόμενων έγγαμων και άγαμων ιδιωτών: 1.250 akce )

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΦΟΡΩΝ:

BÎVE: 7 RESM 42 (Χήρες: 7 φόρος 42 akce Οι χήρες ως επικεφαλής της εστίας μετά το θάνατο του συζύγου τους πλήρωναν σπέντζα, φόρο,   6 άσπρα ετησίως εκάστη. [7]

RESM-İ GİYÂH: 280 (Φόρος σανού: 280 akce )

RESM-İ NÂN MAKYAN: 80 (Φόρος άρτου <καιορνίθων: 80 akce )

RESM-İ DUHÂN: 30 (Φόρος καπνού: 30 akce )

GENDÜM: KEYL 81 BÂHÂ’ 984 (ΣίτοςΚιλά 81, αξία984 akce) [8]

CEV: KEYL 101 BÂHÂ’ 707 (ΚριθήΚιλά 101, αξία707 akce )

ERZEN: KEYL 9 BÂHÂ’ 63 (ΚεχρίΚιλά 9, αξία 63akce )

‘ALEF: KEYL 13 BÂHÂ’ 39 (ΒρώμηΚιλά 13, αξία 39akce )

BAKLA: KEYL 13 BÂHÂ’ 156 (ΚουκιάΚιλά 13, αξία156 akce )

KETTÂN: KIYYE 35 BÂHÂ’ 105 (ΛινάριΟκκάδες 35, αξία 105 akce )

ŞİRE: ŞİNİK 52 BÂHÂ’ 364 (ΜούστοςΧοίνικες 52, αξία 364 akce ) [9]

ÖŞR-İ KÜVÂRE: 64 (Δεκάτη κυψελών: 64 akce )

BİD’AT-İ HANAZÎR: 91 (Νεωτερικός φόρος χοίρων: 91akce ) [10]

ÂSİYÂB: BÂB 2 RESM 30 (ΝερόμυλοιΘύρεςκτήρια2, φόρος 30 akce ) [11]

NİYÂBET VE KORICILIK VE CÜRM-İ CİNÂYET VE RESM-İ ARÛSÎ VE YEVA VE KAÇGUN VE GAYRÜHÜ: 275 (Φόρος εγκληματιών και φόροςπροστασίας χωραφιών και φόρος προστίμωνεγκλημάτων και φόρος νύφης και διαφυγόντων δούλωνκαι ζώων και λοιπά: 275 akce) [12]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ - ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΩΝ 

[1] Το επώνυμο θα μπορούσε να αναγνωστεί δευτερευόντως κι ως Κοχινάς ή ενδεχομένως και Κώστας.

[2] Το επώνυμο θα μπορούσε να αναγνωστεί κι ως ένα όνομα, δηλαδή Κουρόβερρος.

[3] Λογικά παραλλαγή του Βούργαρης. Το επώνυμο ετυμολογείται εκ του λατινικού burgo που είναι το οχυρωμένο τμήμα μιας πόλεως. Στα ελληνικά θα μπορούσε να αποδοθεί ως “πολίτης” ‘η ‘αστός”

[4] Υπάρχει μικρό ενδεχόμενο το επώνυμο να μπορεί να αναγνωστεί κι ως Φραγκής.

[5] Ως έγγαμοι χαρακτηρίζονται οι επικεφαλής εστιών.

[6] Ως άγαμοι χαρακτηρίζονται οι έφηβοι ηλικίας 12-15 ετών οι οποίοι συμφώνως με τον Ισλαμικό νόμο θεωρούνταν ως ενήλικες έστω κι αν δεν είχαν ακόμη ανοίξει το δικό τους σπίτι. Φορολογούνταν κανονικά πληρώνοντας σπέντζα όπως και οι επικεφαλής εστιών με 25 άσπρα( akçe ) ετησίως έκαστος. (akçe μικρόασημένιο νόμισμα, πολύ αργότερα αντικαταστάθηκε με τα γρόσια )

Η σπέντζα ήταν φόρος γαιοκτησίας που επιβάρυνε τους μη μουσουλμάνους κατοίκους της αυτοκρατορίας και αντιστοιχούσε στον φόρο ζευγαριού (resm-i çift) των μουσουλμάνων. Ήταν φόρος παράγωγος και παραπλήσιος του κεφαλικού (cizye).

[7] Οι χήρες ως επικεφαλής της εστίας μετά το θάνατο του συζύγου τους πλήρωναν, φόρο, σπέντζα   6 άσπρα ετησίως εκάστη.

[8] Το κιλό στην συγκεκριμένη περιοχή αντιστοιχούσε πιθανότατα σε 25,6 χγρ.

[9]Χοίνικας: Μονάδα μέτρησης βάρους, το ¼ του Φορτώματος (himl).To φόρτωμα ήταν 70, 554 χγρ ή 160 οκκάδες.

[10] Η φορολογία βασιζόταν στο Κοράνι. Έτσι κάθε φόρος που δεν ήταν τμήμα της Σαρία χαρακτηριζόταν ως “νεωτερικός”

[11] Ο όρος “θύρα” αναφέρεται σε κτίρια.

Στο χωριό υπήρχαν 2 νερόμυλοι. 

[12] Ο φόρος εγκληματιών αφορούσε πρόστιμα για αγορανομικές παραβάσεις. Ο φόρος προστασίας ήταν φόρος για την προστασία χωραφιών από καταστροφές εξαιτίας μεμονωμένων ζώων ή κοπαδιών.

Ο φόρος νύφης αυτή την περίοδο ήταν 120 άσπρα αν η νύφη ήταν παρθένα και 60 άσπρα αν ήταν χήρα και πληρωνόταν κατά πάσα πιθανότητα από την οικογένεια του γαμπρού. Στους μουσουλμάνους οι τιμές ήταν 60 και 30 άσπρα αντιστοίχως.

Σημ. Από τα αναγραφόμενα στο Οθωμανικό κατάστιχο περί των ονομάτων των οικογενειών εμφανίζεται το επώνυμο ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ στις περισσότερες ΕΣΤΙΕΣ .

Πριν πολλά χρόνια, το 1994 περίπου, o λαογράφος δάσκαλος Γεράσιμος Παπατρέχας δημοσίευσε , στην τριμηνιαία εκδιδόμενη εφημερίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Βασιλοπουλιωτών με τη επωνυμία " Η ΒΕΛΑ" , και με έδρα την ΑΘΗΝΑ, άρθρο λαογραφικού περιεχομένου και με θέμα πως πήρε την ονομασία του το χωριό, ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ και διατύπωνε την προσωπική του γνώμη , ότι το χωριό πήρε αυτό το όνομα , από κάποιον κάτοικο που λεγότανε Βασιλόπουλος στο επώνυμό του, και ο οποίος μετοίκησε από το γειτονικό χωριό " Δραγαμέστο" (το σημερινό λεγόμενο Καραϊσκάκη) οικογενειακώς στο χωριό το δικό μας , και από το επώνυμό του πήρε και το χωριό το όνομά του και λέγεται Βασιλόπουλο.

Η εκδοχή αυτή του αείμνηστου Παπατρέχα δεν έπεισε άλλους λαογράφους, θεωρώντας ότι στερούνταν τεκμηρίωσης και πηγών, προκρίνοντας τη δεύτερη εκδοχή του ονόματος περί ενός Βασιλόπουλου, επί αυτοκρατόρων Κομνηνών, που πέρασε δήθεν από την περιοχή για να κυριεύσει την Ακαρνανία που έδειχνε σημάδια ανυποταξίας. Περνώντας από την περιοχή και φοβούμενοι οι κάτοικοι τα φουσάτα του πρίγκιπα , έδωσαν στο χωριό τους το όνομα ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ.Όμως και αυτή η εκδοχή μοιάζει περισσότερο με φήμηκαι στερείτε τεκμηρίωσης και πηγών.

Με τα Οθωμανικά Αρχεία όμως που παρουσιάζουμε, μήπως τελικά το όνομα του χωριού, ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ, δόθηκε λόγο αυτών των πολλών οικογενειών, που με στοιχεία πια φαίνεται ότι υπήρχαν στο χωριό μας και ίσως να είχε δίκιο ο αείμνηστος λαογράφος δάσκαλος Γεράσιμος Παπατρέχας;  

Επιμέλεια Οθωμανικού αρχείου και του κειμένου

Παναγιώτης Ηλ. Χολής (07/09/2024) 

 

 

Δραγαμέστο Νέα | Κατασκευή By web | Designed By WEBSMALL.EU

Εικόνες θέματος από Bim. Από το Blogger.