ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΟΥΛΜΠΑΣΑΚΟΣ ΝΑΙ, ΣΤΟ 4ο ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 60, ΜΕ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Γράφει ο ΘΩΜΑΣ ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΟΥΛΜΠΑΣΑΚΟΣ

ΝΑΙ, ΣΤΟ 4ο ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 60, ΜΕ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

 

Γράφει ο ΘΩΜΑΣ ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗΣ

Μια ιδιαίτερη και πλήρη ενημέρωση για τον covid 19, την πορεία και την εξέλιξή του, με τις μεταλλάξεις, που συνεχώς εμφανίζονται και απειλούν την παγκόσμια υγεία, έκανε ο έμπειρος και γνωστός στο Πανελλήνιο ιατρός  Γιώργος Μπουλμπασάκος,  Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του ‘’Ευαγγελισμού’’, του Μεγαλύτερου Νοσοκομείου της χώρας.

Μιλώντας, την Τετάρτη στο Δημαρχείο Αστακού, σε ένα κοινό, που έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στο μείζον αυτό θέμα της νόσου, έκανε μια ιστορική αναδρομή στις Πανδημίες που έπληξαν τον Πλανήτη και τις οδυνηρές συνέπειες, που είχαν στον Παγκόσμιο πληθυσμό, ενώ επισήμανε πως τα εμβόλια για τον ιό του covid 19, έσωσαν περί τα 15 εκατομμύρια ζωές, σε όλο τον πλανήτη. Παράλληλα, εξήγησε ότι οι μεταλλάξεις του ιού, δημιουργούν την ανάγκη για νέα εμβόλια και εμβολιασμό των πληθυσμών. Εκτίμησε ότι, όπως όλα δείχνουν, το Φθινόπωρο θα είναι μια δύσκολη περίοδος, λόγω των μεταλλάξεων, που παρουσιάζουν ανησυχητική ταχύτητα στη διάδοση του ιού.

Στάθηκε στην υπερπροσπάθεια του δυναμικού των ιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού του Εθνικού Συστήματος Υγείας, επισημαίνοντας ότι το ΕΣΥ σήκωσε το κύριο βάρος στην αντιμετώπιση του ιού, αν και οι υποδομές του δεν ήταν οι απαιτούμενες για την αντιμετώπιση ενός τέτοιου μεγέθους προβλήματος.

Εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι τα πράγματα θα πάνε καλά και στο μέλλον, εφόσον η Πολιτεία εκμεταλλευτεί την πολύτιμη εμπειρία, που αποκτήθηκε από την μέχρι τώρα αντιμετώπιση της νόσου και οι πολίτες ανταποκρίνονται στις συστάσεις της επιστημονικής κοινότητας.

Ζωηρό υπήρξε το ενδιαφέρον , όσων παρακολούθησαν την ενημέρωση του κ. Μπουλμπασάκου , που του απηύθυναν καίριες ερωτήσεις, δείχνοντας ότι το πρόβλημα απασχολεί έντονα τον κόσμο, που διψά για υπεύθυνη ενημέρωση. 

Στο ακροατήριο, γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό τόσο ιδιώτες, όσο και από το Κέντρο Υγείας Αστακού.

Ακολουθεί η ομιλία του κ. Μπουλμπασάκου.

 

 

Η Ομιλία

Στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας υπήρξαν πολλές μεταδοτικές ασθένειες, ενώ η δημιουργία πόλεων, εμπορικών δρόμων και οι πόλεμοι έκαναν πιο πιθανή την εμφάνιση πανδημιών.

Πολλές από αυτές άφησαν βαθιά ίχνη στην ανθρώπινη ιστορία και καθόρισαν τη συλλογική συνείδηση της ανθρωπότητας.

Η βουβωνική πανώλη-ο επονομαζόμενος Μαύρος Θάνατος- το 1350 ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο του 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού και οδήγησε στην εφεύρεση της καραντίνας ως πρακτική αντιμετώπισης των μεταδοτικών νόσων.

Η ευλογιά, μια νόσος ενδημική στην Ευρώπη, την Ασία και την Αραβία, σκότωσε 3 στους 10 ανθρώπους που μόλυνε και αφάνισε το 90% του αυτόχθονου πληθυσμού στο Μεξικό και την Αμερική τον 15ο αιώνα.

Ένα εμβόλιο σταμάτησε την πορεία της ευλογιάς και το 1980 ο ΠΟΥ ανακοίνωσε την πλήρη εξάλειψή της από προσώπου γης. 

Στην Σοβιετική Ένωση η τελευταία εστία ευλογιάς είχε ήδη εξαλειφθεί από το 1937. Το υποχρεωτικό σύστημα εμβολιασμού από το 1919, με ψήφισμα που έφερε την υπογραφή του Λένιν, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξαφάνισή της.

Ο λοιμός στην αρχαία Αθήνα στην διάρκεια του Πελλοπονησιακού πολέμου ,εκτός ότι σκότωσε τον Περικλή έπαιξε καθοριστικό ρόλο στα γεωπολιτικά δεδομένα της εποχής.

Υπάρχουν αρκετές θεωρίες για τον λοιμό.Έμπολα,γρίππη,πανούκλα,ευλογιά.Ο Θουκυδίδης έλεγε ότι ήρθε απο την Αφρική και ενοχοποιησαν τις αφρικανικές μαιμούδες.

Μάλλον τελικά επρόκειτο για τυφοειδή πυρετό.

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Yale, Frank Snowden στο βιβλίο του           ¨Επιδημίες και κοινωνία¨, χαρτογραφώντας το αποτύπωμα των πανδημιών στην ανθρώπινη ιστορία, κάνει την επισήμανση ότι τα λοιμώδη νοσήματα είναι τόσο σημαντικά για την κατανόηση της κοινωνικής εξέλιξης όσο και οι οικονομικές κρίσεις, οι πόλεμοι, οι επαναστάσεις και η δημογραφική αλλαγή.

Στα τέλη του 2019 ένα νέο μέλος της γνωστής οικογένειας των ιών corona(COVID-19) αναγνωρίσθηκε ώς η αιτία πρόκλησης πολλαπλών επεισοδίων σοβαρής πνευμονικής νόσου(SARS-COV2) στην επαρχία WUHAN στην Κίνα.

Στελέχη της ίδιας οικογένειας είναι γνωστά για την πρόκληση λοιμώξεων αναπνευστικού- συνήθως κοινών κρυολογημάτων αλλά και σοβαρών συνδρόμων όπως το SARS/MERS το 2012. Η ταχεία εξάπλωση του ιού σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς και ο μεγάλος αριθμός σοβαρών περιστατικώνπού ειχαν καταγραφεί οδήγησαν στο να ορισθεί η νέα νόσος ώς πανδημία. Από ιατρικής πλευράς δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία άν ο ιός ήταν δημιούργημα εργαστηρίου που διέλαθε της προσοχής κάποιου κέντρού ή κατά μίαν ακραία εκδοχή χρησιμοποιήθηκε ώς βιολογικό όπλο.

Άλλωστε οι συνθήκες που ευννοούν τις πανδημίες ειναι ανθρώπινα δημιουργήματα.Η αλόγιστη χρήση των τεχνολογικών επιτευγμάτων , η βίαιη  επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον ,η κλιματική κρίση είναι τα φυτώρια νέων πανδημιών στο μέλλον.

Ο τρόπος μετάδοσης του COVID-19 είναι μέσω αεροσταγονιδίων, όπως της κοινής γρίπης, δηλαδή μέσω του βήχα ή των ρινικών εκκρίσεων ενός ασθενή.

Η αποτυχία εφαρμογής απλών κανόνων υγιεινής, όπως η χρήση χαρτομάντιλου κατά το βήχα,η χρήση  μάσκας ή το συχνό πλύσιμο των χεριών και η τήρηση αποστάσεων, μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία και ευρεία διασπορά του ιού. Ταυτόχρονα, μελέτες αποδεικνύουν την επιβίωσή του σε επιφάνειες (ξύλο, χαρτί, μέταλλα) για άλλοτε άλλα διαστήματα, γεγονός που καθιστά ακόμα σημαντικότερη την εφαρμογή αυστηρών κανόνων υγιεινής.

Ο χρόνος επώασης είναι συνήθως 14 ημέρες μετά από την έκθεση, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις η εμφάνιση συμπτωμάτων ξεκινά την 4η-5η ημέρα.

Το εύρος της κλινικής εικόνας ποικίλει από ήπια νόσος, ως σοβαρή-απειλητική για τη ζωή πνευμονία.

Το συντριπτικό ποσοστό των ασθενών από COVID-19 (81%) θα παρουσιάσει μηδενικά ως ήπια συμπτώματα βήχα, καταρροής , πυρετού και κόπωσης, που υποχωρούν εντός 7 ημερών, το 14% θα εμφανίσουν σοβαρή νόσο με την εκδήλωση υποξυγοναιμίας και πνευμονίας, ενώ στο 5% διαπιστώνεται απειλητική για τη ζωή νόσος, με σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια και πολυοργανική ανεπάρκεια.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού που εκδηλώνει μηδενικά ως πολύ ήπια συμπτώματα εξακολουθεί να μεταδίδει τον ιό-γεγονός που επισημαίνει ξανά την απόλυτη ανάγκη αυστηρής εφαρμογής και τήρησης κανόνων υγιεινής.

Οι παράγοντες κινδύνου για εκδήλωση σοβαρής νόσου είναι η συνύπαρξη χρόνιων υποκείμενων νοσημάτων, όπως η καρδιαγγειακή νόσος, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι κακοήθειες και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

Σοβαρή νόσο μπορούν να εκδηλώσουν άτομα ΟΛΩΝ των ηλικιών-αν και συνήθως καταγράφεται σε άντρες και γυναίκες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας. Επιπλέον καταγράφεται πολύ μικρό ποσοστό νόσου σε παιδιά (2%), που συνήθως εκδηλώνεται με ήπια και αυτό-περιοριζόμενα συμπτώματα.

Από διάφορες μελέτες έχουν καταγραφεί ποικιλία άλλων συμπτωμάτων από διάφορα όργανα, χωρίς να αποδεικνύεται ως τώρα ο μηχανισμός δράσης, γεγονός που απεικονίζει ακριβώς ότι πρόκειται για ένα νέο –ταυτόχρονα με τις εξελίξεις- εξεταζόμενο ιό.

Όσο αφορά το θεραπευτικό κομμάτι, ποικιλία συνδυασμών γνωστών και ήδη χρησιμοποιούμενων φαρμάκων έχει εφαρμοστεί παγκόσμια, με κάποιους από αυτούς να προσφέρουν σημαντική βοήθεια.

Η επανάσταση στην αντιμετώπιση της πανδημίας όμως ήταν η γρήγορη ανάπτυξη ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων.Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε σε εγκυρο ιατρικό περιοδικό ,σώθηκαν  20 εκατομμύρια άτομα από την χρήση των εμβολίων.

 

Η πολιτική διαχείρηση αυτού του μεγέθους υγειονομικών κρίσεων είναι αρκετά δύσκολες και συνιστούν ασκήσεις ισορροπίας σε τεντωμένο σκοινί.Απαιτούνται πολιτικές συναινέσεις, ειδικές επιστημονικές επιτροπές χωρίς κομματικές παρεμβάσεις,γρήγορες αποφάσεις,διαφάνεια, έγκυρη και εγκαιρη ενημέρωση.

Πάνω από όλα χρειάζεται σχέδιο.Τέτοιο δεν είχαμε ενώ είχαμε ελάχιστο χρόνο να αντιδράσουμε.Όλα προέκυψαν από κάθε νοσοκομείο ξεχωριστά γιατί υπήρχαν και ιδιαιτερότητες τεχνικού χαρακτήρα. 

Σας καταθέτω τι συνέβει στον Ευαγγελισμό πού γνωρίζω.

Στις 26/2 του 2020 ανακοινώνονται τα νοσοκομεία αναφοράς. Τότε έχουμε το πρώτο κρούσμα στη χώρα.

Στις 5/3 έχουμε το συμβαν από τους Αγίους Τόπους στην Αμαλιάδα.

Στις 9/3 εφαρμόζονται περιοριστικά μέτρα.

Στις 10/3 συμμετέχω σε σύσκεψη για δημιουργία ειδικπης κλινικής στο νοσοκομείο και την διαμόρφωση των ΤΕΠ.

Διοικητής του νοσοκομείου και 5 άτομα.Δεν είχαμε κανένα σχέδιο.Το ίδιο έγινε και για την αύξηση των κρεβατιων ΜΕΘ. Χειρουργεία,αιθουσες ανάνηψης,ειδικές μονάδες σε 5 μέρες διαμορφώνονται σε ΜΕΘ.

Η εικόνα με τα στρατιωτικά καμιόνια στο Μπέργκαμο μας συγκλόνισε μας κινητοποίησε μας αφύπνισε.

Άν εκείνες τις μέρες είχαμε δύο μεγάλα γεγονότα ο κινδυνος κατάρρευσης μεγάλων νοσοκομείων ήταν ορατός. 

Ο καθοριστικός παράγοντας που κράτησε όρθιο το σύστημα ήταν οι ανθρωποί του.Η κοινή γνώμη μέχρι τότε έλεγε για τους ειδικευόμενους ότι είναι άμαθα γιατρουδάκια και οι λειτουργοί του ΕΣΥ έγιναν δημόσιοι υπάλληλοι. Απαξίωνε το σύστημα υγείας και τους ανθρώπους του . Αυτό προέκυπτε από τις μετρήσεις της κοινής γνώμης ιδιαίτερα τα χρόνια της οικονομικής κρίσης όπου είχαν διογκωθεί τα προβλήματα του ΕΣΥ. Όμως παρά την εξουθένωση, την σημαντική σωματική καταπόνηση την ψυχική ένταση, τον φόβο μπροστά σε έναν άγνωστο ακόμα εχθρό, χωρίς εμβόλια τότε, χωρίς ορισμένες φορές τα στοιχειώδη προστατευτικά μέσα κράτησαν όρθιο το σύστημα.Είναι χαρακτηριστική μία φράση ενος ρεπορτάζ μίας ιατρικής συντάκτριας <Στα όρια τους οι κομάντο του ΕΣΥ> Το νοσηλευτικό προσωπικό μέσα σε λίγες μέρες προσαρμόσθηκε στις απαιτήσεις νοσηλείας μίας νόσου με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.Ήταν εκεί με πολλαπλούς ρόλους, Του νοσηλευτή του κοινωνικού λειτουργού του ψυχολόγου. Η επιβεβλημένη απομόνωση αυτών των ασθενών ανάγκαζε αυτους τους ασθενείς να βιώνουν τον γολγοθά τους χωρίς την συμπαράσταση των οικείων τους.Φυσικά και μία σειρά άλλων εργαζομένων στα νοσοκομεία με αισθημα ευθύνης και αλληλεγγύης ανταποκρίθηκε και συνεχίζει να το πράττει και σήμερα.Και αυτό αφορά ένα σύστημα πού τα τελευταία 12 χρόνια υποχρηματοδοτείται είναι υποστελεχωμένο και έχει γεράσει.Έχει όμως στην γενεσιουργό μήτρα του προδιαγραφές τέτοιες πού κινητοποίησαν τις αξίες και τις καλές παραδόσεις της δημόσιας προσφοράς.Μπορώ να πώ χωρίς δόση υπερβολής ότι το ΕΣΥ κράτησε όρθια την κοινωνία και κράτησε όρθια την χώρα.

Χωρίς να έχω διάθεση αντιπολιτευτική δεν μπορώ να ισχυρισθώ το ίδιο για τον ιδιωτικό τομέα υγείας.  

Δεν είναι δυνατόν μεγάλες μονάδες ιδιωτικές, με σύνχρονο εξοπλισμό με δυνατότητες πολλές με ανθρώπινο δυναμικό αξιόλογο να απουσιάζει απο την αντιμετώπιση της μεγάλης υγειονομικής κρίσης.Δεν έχουμε τέτοια πολυτέλεια.

Το δημόσιο σύστημα ανταποκρίθηκε με επάρκεια και παρότι κινήθηκε στα όρια του άντεξε.Μάλιστα ενοσήλευσε και συνεχίζει να νοσηλεύει όλη την ελίτ της χώρας.Πλάι -πλάι ο άνεργος ο βιοπαλαιστής ο υπάλληλος με το αφεντικό ,ο εφοπλιστής με τον ναύτη.Ορισμένοι μπορούσαν να αγοράσουν όχι την κλινική αλλα όλο το νοσοκομείο που ενοσηλεύοντο.

Αυτή η απουσία του ιδιωτικού τομέα και η καταλυτική παρουσια του δημόσιου συστήματος είχε και τα καλά του.Ορισμένοι απο τουε έχοντες και κατέχοντες άνοιξαν τα πορτοφόλια.Έτσι εξοπλισμός απαραίτητος πηγε στα νοσοκομεία και μας βοήθησε αρκετά Αναπνευστήρες κλινες ΜΕΘ, μόνιτορ, υγειονομικό υλικό μηχανήματα χορήγησης οξυγόνου με υψηλές ροές έσωσαν ανθρώπους. Ακόμα και εν μέσω πανδημίας για πρώτη φορά λειτούργησαν πανάκριβες τεχνικές αντιμετώπισης της σοβαρής νόσου.Εξωσωματική οξυγόνωση με ειδικα φίλτρα δεν έσωσε μόνο τους έχοντες αλλά και όσους το χρειάστηκαν.

Όμως δεν πρέπει να μένουμε μόνο στις διαπιστώσεις. Οφείλουμε να διδαχθούμε απο τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε και να είμαστε καλλίτερα προετοιμασμένοι την επόμενη φορά. Δεν είναι δυνατόν να μην διαθέτουμε ώς χώρα στοιχειώδη υγεινομικά υλικά.Όλοι θυμόμαστε την διπλωματία αλλά και την πειρατεία των υγειονομικών υλικών της πρώτης περιόδου.

Η διαχείρηση του δυναμικού της χώρας να είναι ορθολογιστική και αποτελεσματική.Έγινε ένας αναρχος τρόπος ενίσχυσης του ΕΣΥ. Έτσι βρέθηκαν μη σχετικές ειδικότητες γιατρών ,δερματολόγοι και άλλοι να υπηρετούν σε κλινικές COVID και πνευμονολόγοι να διενεργούν εμβολιασμούς.Επιστημονικές επιτροπές αξιόπιστες και σωστά διαθρωμένες.Σημειώνω την αναιμική εκπροσώπηση των δημόσιων νοσοκομείων στην επιτροπή του υπουργείου.

Για τους εμβολιασμούς απεδείχθη ότι δεν φθάνει ένα ομολογουμένως άψογο οργανωτικό ψηφοποιημένο σχήμα άν δεν συνοδεύεται από εγκυρη καιέγκαιρη ενημέρωση.

Η απουσία οργανωμένης ΠΦΥ έπαιξε σημαντικό ρόλο και μας στοίχισε σε απώλειες. Δεν υπήρξαν υποχρεωτικά θεραπευτικά πρωτόκολλα και αυτό δημιούργησε αρκετά προβλήματα.

Ένα σημαντικό που όμως το γνωρίζαμε αλλά δεν το έχουμε αντιμετωπίσει ήταν το ζήτημα των δομών υγείας στη ελληνική περιφέρεια.Τραγικές ελλείψεις υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού.Οι ανθρωποι της περιφέρειας δεν ειναι πλάσματα ενός κατώτερου θεού.

Πρέπει να δικδικήσουμε για όλους τους πολίτες της χώρας δωρεάν  υψηλής ποιότητας παροχές υγείας.